Mijn hondje is Bang!

Laatst kwam ik een vraag tegen in onze groep en de hulp kwam per PB die we, de meelezers, niet konden volgen, maar ik denk, omdat we zoveel hondjes hebben in onze familie van Marie, dat er wel wat meer mensen dit in meer of mindere mate en op verschillende manieren tegenkomen. Een bespreking wat er aan de hand is in deze angst-periodes die elk hondje in verschillende fases van zijn leventje ondergaat is misschien wel welkom. Het is taaie kost met stukken theorie dus scroll weg als je het artikel beu begint te raken. No hard feelings. By the way, wat ik ventileer is mijn mening.

WAT IS NOU ANGST IN EEN HONDJE?

Angst is gedefinieerd als een verontrustende sensatie dat wordt veroorzaakt door iets dat opgevat wordt als een dreiging. Deze universele emotie laat alle dieren (zeker ook wij mensen) gevaarlijke situaties vermijden die pijn, een blessure of de dood kunnen veroorzaken.

Over het algemeen is angst dus gezond omdat we niet zouden overleven zonder die emotie..

maar als dat een vaak/veel voorkomende situatie is, kan het leiden tot slecht aangepast gedrag!

Eigenaren van hondjes met angst voor onweer (brontophobia) weten dat hun puppy's zich hartstikke miserabel voelen als de zomerse onweersbuien weer losbarsten. En we kennen allemaal de ellendige tijd die de meeste van onze hondjes doormaken tijdens de jaarwisseling!

Hondjes die constant in angst leven zullen overdreven ruien, komen belangrijke REM slaap tekort en hun immuunsysteem is niet meer zo effectief wat ze vatbaarder maakt voor allerlei ziektes.

Veel boeken en websites suggereren echter om knuffelen, aaien en troosten van angstige honden te vermijden, omdat dit hen aanmoedigt om nog banger te zijn. Maar zouden emoties zoals angst echt kunnen worden versterkt?

Als Luca bang was ging ze allerlei ongewenst gedrag vertonen.

HOE MOET JE NU OMGAAN MET DE ANGST VAN JE HONDJE?

Een van mijn vorige hondjes Luca was superangstig voor onweer en bleef maar ronddolen, kwijlen, hijgen, trillen en zich verstoppen op het toilet of onder het bed. Vreselijk zielig.

En omdat ik de ouderwetse manier geleerd had om de angst niet te bekrachtigen liet ik haar maar begaan. op een dag was ze hevig op haar nagels en poten aan het knagen. Meteen schoot er een vlaag van medelijden door mij heen omdat ik zo weinig eraan deed om ons hondje te troosten en te helpen. We hebben haar lekker bij mamma in bed genomen, geknuffeld en een kalmerende massage gegeven. Ook haar oortjes zachtjes kneden hielp. Het trillen verminderde.

Naar mate de tijd verstreek werd haar angst minder. Ze leerde om tegen mij of mijn vrouw aan te komen liggen en rustig te slapen tijdens onweer. Ook het feit dat ze steeds dover werd hielp natuurlijk een behoorlijk handje. Het lijkt erop dat er positieve associaties zijn gevormd. Ik voel hier contra-conditionering (counter-condition) in het spel als ik er nu over nadenk!!!!

Echter het is belangrijk om te weten dat bepaalde gedrag die eigenaren (ongewild) vertonen, wel de angst kunnen intensiveren. Want als je zelf bang(ig) of gespannen bent, of als je je hond verder bang maakt terwijl hij al angstig is dan bevestig je zijn emoties en die bevestiging kan het hondje zelfs in paniek brengen. Bovendien kan het blootstellen van uw hond aan een versterkte versie van dat waar hij bang voor is leiden tot overgevoeligheid hiervoor; je hondjes reactie tot de angst zal zeer worden verhevigd.

Voorbeeld:

je hebt hoogtevrees en ik sta op de rand van een hoge klif (zoals bij Dover). Ik ben je aan het verzekeren dat het niet eng is en het uitzicht prachtig. Je zult waarschijnlijk antwoorden dat je dat wel van mij aanneemt maar....... Dan pak ik je bij de arm en sleep je er naar toe, al kalmerend toesprekend dat er niets aan de hand is. Bent je dan geholpen en gerustgesteld? Sta je dan vrolijk met mij de afgrond in te staren? Of hebt je dan iets van: hee blijf van me af. laat mij maar lekker hier staan? Als ik je er naar toe sleur dan zal je helemaal in de agressie schieten denk ik. Zo ook uw hondje! Ik denk daarom dat bij een hondje die iets heel eng vind best lief gedaan kan worden en een beetje troost ook op zijn plaats is. En van een veilige afstand van dat wat het hondje eng vind.

Renske, ons buurmeisje is een kei in knuffelen en troosten.

DE KRACHT VAN COUNTER-CONDITIONING

Een van de beste methodes om de angst van het hondje te tackelen is de "Counter-Conditioning". Een gedrags veranderende techniek bedoeld om de emotionele reactie van de hond te veranderen ten opzichte van de prikkel die de paniek veroorzaakt door een emotie op te wekken die onverenigbaar is met angst. (blablabla)

Voorbeeld:

1 Als je hond doodsbang is voor onweer haal je wat van zijn favoriete speeltjes en moedig je hem aan tot spel. Spelen is onverenigbaar met angst. Zodra je de eerste begin hoort van het onweer pak je al de speeltjes en je gaat aan de slag, en je haalt je speeltjes weg zodra het onweer weg is.

2 Dit moet gebeuren voor hij de drempel van kalm naar angstig overgaat anders lukt het zeker niet om met hem te spelen. Is hij de drempel over dan neemt hij zelfs geen voertje, ook al is het nog zo hoogwaardig, meer aan. Dit spelen tijdens onweer kan je oefenen (in een onweervrije periode) om een opname van onweer-geluiden op een ( in het begin héél) laag volume af te spelen en lok hem uit tot spel of geef voertjes terwijl je hem prijst. Verhoog het volume stapsgewijs over een paar dagen (of weken, haastige spoed is zelden goed) om je hondje te laten wennen aan het geluid.

Door op de hond klassieke CounterConditioning toe te passen, kun je zijn emotionele reactie op de prikkel veranderen en als resultaat zal de angst en het bange gedrag verdwijnen. eigenlijk ben je dan 2 dingen aan het doen, je combineert namelijk "ÇounterConditioning" met systematische "desensibilisatie" (ongevoelig maken voor de prikkel..).

Pebbles die bang was voor vreemde dieren en dan de waarschuwings sirene aanzette wordt langzaam blootgesteld aan voor haar vreemde situaties en van een afstand, dan bij de volgende keer weer iets dichterbij.

Ook valt dit desensibiliseren bij een hondje dat op zijn puber- of volwassen leeftijd geadopteerd wordt onder hoofdstuk van socialiseren. Voor het werkelijke socialiseren is dan het hondje de meest geschikte leeftijd voorbij.

Twee redenen waarom angst niet versterkt kan worden.

Als je een echt sterke band hebt met je hondje zijn je kalmerende stem en de aandacht die je geeft in potentie een sterke bekrachtiging (reinforcers).

Voorbeeld:

Als je hondje werkelijk van je aandacht geniet en je haalt hem aan elke keer als hij gaat zitten, zal hij vaker gaan zitten omdat hij dan het feit van zitten associeert met iets positiefs.. Dit is wetenschappelijk bewezen. Thorndike's Law of effect beweert dat als een gedrag een positief effect veroorzaakt, het gedrag vaker zal worden vertoont en in het geval van een negatief effect minder vaak (Wikipedia). Ook omschreven staat bekrachtiging als het proces waardoor een gedrag in de toekomst waarschijnlijker zal optreden omdat een bekrachtiger contingent aan het gedrag werd aangeboden. (vertaalt: Aaien valt samen met het zitten. bekrachtiger valt samen met een gedrag.) (Klik maar weg als het te saai wordt). Dit valt onder "operante conditionering". Eigenlijk leert het hondje hoe die zich moet gedragen als zijn gedrag plezierige consequenties heeft. Door deze theorie nemen de mensen aan dat je angst kan versterken door op dezelfde manier als het juiste gedrag met voertjes en complimentjes (en troost) (men denkt: bekrachtiger valt samen met gedrag dus meer angst). Fout!!

"af" en er komt een bekrachtiger. Een voertje.

1 Angst is geen gedrag. Het is een emotie!!

Even terug naar Thorndike. Je kan een hondje trainen om te zitten, blijven, afliggen en hierkomen door te belonen en dus zijn gedrag te bekrachtigen, maar nogmaals angst is een emotie. Dus gedrag wordt bekrachtigd door operante conditionering maar het proces om emoties te veranderen valt onder de "klassieke conditionering".

Bij klassieke conditionering vind geen bekrachtiging plaats alleen associaties vinden plaats. je hondje denkt niet "mijn baasje aait me omdat ik bang ben dus daarom zal ik maar vaker bang zijn in het vervolg". Hij kan toch niet expres zijn hartslag verhogen, de pupillen verwijden en zijn ademhaling versnellen? Ik denk dat problematisch gedrag dat gerelateerd is aan angst (blaffen naar, grommen naar en uitvallen naar iets om afstand te creëren van iets wat eng of beangstigend is) geleidelijk afneemt en uiteindelijk automatisch verdwijnt als de onderliggende emotie (angst) is aangepakt door middel van CounterConditioning.

(Houd je het nog vol? Of hebt je al afgehaakt? Wel heel begrijpelijk hoor.)

Wat als klein grut bij ons komt krijgt een hele hoop snoepjes als ze in een nieuwe en vreemde situatie gebracht worden. Bij ons is: anders en nieuw = snoep dus leuk. Hier zijn Doushie, Luca, Sini en Manuela tussen de paarden. Volgevreten kwamen ze thuis. Niks engs aan dus de volgende keer dat we ertussen stonden. Maar gedrag als: "baasjes waar blijfven de voertjes?"

2 Angst verstoort het leren

Omdat angst een intensieve, afschuwelijk nare emotie is verstoort dit het denkproces van het hondje. Als dit aan de hand is zal er weinig ruimte zijn voor bepaalde manieren van leren. Als je zou proberen om een angstige hond iets aan te leren in de nabijheid van een prikkel die het hondje erg eng vind zal je het hondje niet veel bijbrengen want hij kan gewoonweg niet focussen en is over de genoemde drempel. Het hondje zal waarschijnlijk niet eens een voertje aannemen

Voorbeeld:

Je hebt nog steeds hoogtevrees en je wordt gedwongen om op de rand van een wolkenkrabber te staan. Je wordt duizelig van angst en je begint te zweten als een otter, je trilt en je schiet in een blinde paniek. Je hart gaat als een razende te keer. Op dit punt is je hele wezen in een vlucht-of-vecht staat. Als op dat moment je partner lijkt te willen "handje vast houden" dan zal je waarschijnlijk helemaal niet voor in de stemming zijn. Al je focus ligt bij de angst. Echter stel dat je niet gedwongen wordt op die rand van de wolkenkrabber te staan maar je wordt gevraagd om eenvoudigweg naar de eerste verdieping te gaan en uit het raam te kijken voor een seconde. Ik denk dat je het best nog wel eng vind, maar, in dit geval, als je partner dan je hand pakt dan zal dat waarschijnlijk zelfs een geruststellend gevoel geven. Omdat je angst nu niet meer alles overweldigend is zodat die niet al je andere zintuigen overneemt. Natuurlijk is het wat anders bij hondjes want die kunnen zich niet rationeel door de angst heen redeneren. Maar het is een feit dat als een hondje zich in een vlucht-of-vecht staat bevind, er héél weinig aandacht naar de aanwijzingen van het baasje gaat. Je zou waarschijnlijk dan een plak heerlijke salami voor het bange kopje kunnen laten wapperen maar het zou hem een "worst" wezen. (Jaja grappig bedoelt idd.). Want in een vlucht-of-vecht staat dan staan lekkere trek en de spijsvertering stil, die doen even niet meer mee.

Echter, zou je je hondje nog voor de drempel kunnen geruststellen door het hondje aan dezelfde prikkel bloot te stellen maar in een héél milde vorm en hem dan highvalue voertjes aan te bieden dan zal je hondje wat positieve associaties leggen en zelfs leren.

** Zoals al aangegeven is dit een blog bedoelt om onze grote familie van Marie's Babie's Little Angels Community wat theorie over angst en de periodes daarvan, die alle hondjes van ons in meer of mindere mate doorlopen, te helpen in goede banen te leiden en die absoluut niet als professioneel advies kan dienen. Zijn er werkelijk zware problemen aarzel dan niet om professionele hulp te zoeken.